در آیات، روایات، سیره پیامبر عظیم الشأن اسلام و ائمه معصومین(ع) نیز بحث «تعلیم و تعلم» جایگاه والایی دارد و روایات بی‌شماری در این خصوص داریم. قرآن کریم در آیه 164 سوره مبارکه آل عمران به این موضوع اشاره مستقیم دارد و فرستادن پیامبری را که باعث تزکیه و تعلیم مؤمنان است، یکی از بزرگ‌ترین منت‌ها و نعمت‌های خداوند بر آن‌ها برمی‌شمارد و پس از آن بحث «حکمت» را مطرح می‌کند، چنانکه گویا «تزکیه» و «تعلیم» پیش‌شرط‌های رسیدن مؤمنان به «حکمت» است.

امروز جای نگرانی است که ببینیم در کشورهای توسعه یافته اروپایی، آمریکایی و آسیای شرقی، به موضوع «آموزش» و «پرورش» بهای زیادی داده می‌شود و بیشترین سرمایه‌ها صرف تربیت و پرورش نوباوگانی می‌شود که آینده‌سازان این کشورها هستند، اما در کشور اسلامی ما چنانکه باید به مسأله آموزش و پرورش، پرداخته نمی‌شود. در سالیان اخیر همان بلایی که در سال‌های گذشته بر سر بخش‌های مختلف صنعتی در کشور و سرمایه‌های دولتی آمده و با شعار خصوصی سازی، آن‌ها را از چرخه سودآوری برای مردم خارج کرده به ثمن بخس به صاحبان نفوذ واگذار کرده‌اند، در نظام آموزشی نیز در حال رخ دادن است.

تجربه مدارس غیرانتفاعی که بیش از دو دهه از تشکیل آن می‌گذرد، نشان می‌دهد، بیشترین سود این مدارس، برداشتن باری از دوش آموزش و پرورش بوده و نه ارتقای کیفیت آموزش در کشور؛ به دلایل گوناگون، روند گسترش این مدارس پس از مدتی کند شده و دیگر طرفدار زیادی در نظام آموزشی کشور نیز نداشته است. اکنون در دولت یازدهم حرکت گسترده به سمت خصوصی سازی مدارس، براستی پرسش برانگیز است. واگذاری مدارس دولتی به بخش خصوصی آن هم با تمام امکانات و هزینه‌ها، جدای آنکه خلاف قانون است موجب ابهام‌های بزرگ در چگونگی هزینه‌کرد بودجه‌ها و نیز کیفیت آموزشی این مدارس شده است. طبیعی است که وقتی این مدارس به مؤسسانی داده می‌شود که باید با بودجه‌ای مشخص که البته در «اختیار» آن‌هاست مدارس را اداره کنند، آن‌ها به سمت کاهش هزینه‌ها، استفاده از معلمان دوره ندیده کم‌هزینه – با حقوق 400 هزارتومانی- و سرانجام کاستن از سرانه دانش‌آموزان به نفع خود، حرکت کنند.

چگونگی انتخاب این «مؤسسان» خود از ابهام‌های دیگر است که نقد جدی فرهنگیان را دنبال داشته است. سودی هم که دولت از این ماجرا می‌برد «صرفه‌جویی» در هزینه‌ها به بهانه اقتصاد مقاومتی است که البته بهای آن دانش‌آموزانی هستند که به تصریح برخی معلمان، در دوره متوسطه نام خود را هم درست نمی‌نویسند. در این مدارس، مردودی معنایی ندارد و دانش‌آموزان به هر قیمتی و با هر سطحی از سواد به پایه بالاتر می‌روند تا ماهیت این مدارس زیر سؤال نرود.

ای کاش دولت محترم همانقدر که برای بحث بهداشت و درمان «جسم» اهمیت قایل بود و موجب بخشی از موفقیت‌های وزارت بهداشت شد، به بهداشت و تربیت «جان» و «روح» جامعه که سازنده آن آموزش و پرورش است نیز اهمیت می‌داد. درست است که سرمایه‌گذاری در بخش بهداشت و درمان بسیار مهم است و زود خودش را نشان می‌دهد، اما انسان‌سازی در آموزش و پرورش اهمیتی به مراتب بالاتر دارد؛ پس نباید آموزش و پرورش را بر خلاف قانون اساسی قربانی خصوصی سازی کرد تا هزینه‌های دولت کاهش یابد. پرورش نسل کم‌سواد، آینده کشور را با خطر مواجه می‌کند و بی‌شک، یک خطای راهبردی است.

حسن ختام این نوشته را بریده‌ای از سخنان راهگشای مقام معظم رهبری درباره اهمیت و جایگاه نظام آموزشی بخصوص «اقتصاد آموزش و پرورش» قرار می‌دهیم. «من یک کلمه درباره‌ این دستگاه عرض بکنم و آن این است - بارها هم این را گفته‌ایم، باز هم تکرار می‌کنیم - که برای یک‌ چنین دستگاهی هرچه ما هزینه کنیم، هزینه نیست، سرمایه‌گذاری است؛ به این چشم به اقتصاد آموزش و پرورش نگاه کنیم. اقتصاد آموزش و پرورش مثل اقتصاد هیچ دستگاه دیگری نیست؛ اینجا شما هرچه خرج می‌کنید، در واقع دارید سرمایه‌گذاری می‌کنید؛ این آن جمله‌ اساسی و اصلی‌ای است که بنده توقّع دارم، مسؤولان کشور، مسؤولان دولتی و مردم ما به این نکته توجّه کنند».